Zo kwam zeepfabriek De Duif in Den Dolder terecht

Walgelijk en gevaarlijk

Na de brand wil Christoph Pleines de fabriek op dezelfde plek herbouwen. Omwonenden tekenen bezwaar aan. En ook de Openbare Gezondheidscommissie van Amersfoort, de gemeentearchitect en de inspecteur van het Geneeskundig Staatstoezicht in de provinciën Gelderland en Utrecht adviseren negatief over een herbouwvergunning. De gemeenteraad van Amersfoort neemt dit advies over. Pleines wijkt daarom uit naar het westen. Naar een stuk lege heide.

Van gehucht tot levendig dorp

Daar op die heide in de buurt van Zeist wordt in ongeveer vijf maanden een fabriek uit de grond gestampt die zo’n 114 bij 24 meter beslaat. Zeepfabriek De Duif laat er grondstoffen via het spoor aanvoeren en zeepproducten afvoeren. Triomfzeep is misschien wel het meest bekende product. Ook het personeel bereikt de nieuwe werkplek vanuit Amersfoort met de trein. Sterker nog, dankzij de goedlopende fabriek wordt in 1912 station Den Dolder aangelegd naast het complex. Tot de komst van De Duif is het een gehucht, maar al gauw ontstaat er een levendig dorp rond de fabriek.

Voor zichzelf bouwde hij een villa in Den Dolder en aan de Pleineslaan 1 tot 23 verrezen huizen voor zijn medewerkers. Hij zorgde voor onderwijs voor de kinderen, opende een postkantoor en stelde een van de fabrieksruimtes beschikbaar voor godsdienstige bijeenkomsten. ‘De opleving en bloei van een eertijds afgelegen en vrijwel onbewoond gedeelte der gemeente, is mede aan hare vestiging te danken geweest’, zo staat beschreven in een ambtelijk stuk uit 1922.

Het gaat de fabriek voor de wind, zo mag het predicaat ‘Koninklijk’ gevoerd worden. De Koninklijke Zeepfabrieken ‘De Duif’ van Chr. Pleines worden uiteindelijk onderdeel van het Unilever-concern. En onder die vleugels leeft De Duif voort in het merk Dove. Op de plek van de zeepfabriek vind je nu de Rooij’s Elektrische Melangeer Inrichting Amersfoort, beter bekend als sauzenfabrikant Remia.

Bronnen

Amersfoortse Courant, Kennisgevingen, pagina 1 (1902, 31 maart), via Archief Eemland.

Christoph Pleines. Geheugen van Zeist.nl (2018, 17 januari).